Jan Veldman beschikt over veel historische kennis over de coöperatie. In zijn werkzame leven heeft hij aan allerlei NPRC-commissies deelgenomen, waaronder de Raad van Commissarissen. Jan is geboren in ’48, een jaar later werd zijn vader Johannes Veldman lid van de NPRC. Dit was destijds nog een stichting. “Mijn vader voer op een schip, het ms. Jakob, van 270 ton en vervoerde grind van de Maas naar Hasselt. Hij werd lid van de NPRC om zijn werkterrein uit te kunnen breiden.”

In ’71, 23 jaar oud, nam de jonge Jan het schip van zijn vader over. Hij was echter al sinds zijn zeventiende vennoot in het bedrijf en groeide er als het ware mee op. Als kind had hij een lijst met daarop alle namen van NPRC-schepen. “Die bestond uit zo’n 1000 leden/schepen, goed voor 300.000 ton. Toen ik op mijn 23ste lid werd, waren er nog 300 leden, met gemiddeld 1000 ton per schip. Dan zie je wat een enorme schaalvergroting er toen al had plaatsgevonden.”

Oprichting
Veldman pakt het eerste jaarboekje erbij, afkomstig uit ’37. Hierin wordt volgens hem het ontstaan van de NPRC goed weergegeven. Zo is in dit boekje te lezen dat op 18 maart 1935 overeenstemming werd bereikt in overleggen tussen de binnenvaartbonden. Op deze datum is dan ook de oprichtingsakte ondertekend. Op 3 juni van datzelfde jaar begonnen de werkzaamheden. Ook voor Arno Treur een nieuw feitje. “Ik dacht altijd dat 3 juni de officiële oprichtingsdatum was.” Het belangrijkste doel van de oprichting volgens Veldman: “Voorkomen dat je niet via prijsondergraving aan het werk kwam. Het waren de crisisjaren en er was in die tijd veel overcapaciteit. Er waren wachttijden van wel vier tot zes weken. Het kolenvervoer vanuit Duitsland was het grootste deel van de markt. Het eerste kantoor van de NPRC bevond zich dan ook in Duisburg. Al snel volgden kantoren in Maasbracht, Rotterdam, Antwerpen en Amsterdam.” Naast de officiële oprichting noemt Veldman een tweede memorabel feit, helaas minder heuglijk.

Tijdens de bezetting in 1940 werd door de bezettende macht gezegd dat alleen leden van NPRC of CBRB mochten deelnemen aan het vervoer over water. Veldman: “Je moest in die tijd dus lid zijn van een organisatie om te mogen varen. Deze verplichting werd voortgezet door de geallieerden, tot ’49, toen werd dit door een gerechtelijke

Coöperatie
Veldman heeft tot ’96 gevaren, het jaar waarin zijn eerste vrouw overleed en de reden dat hij aan de wal ging. Hij is echter altijd betrokken gebleven bij de NPRC. Sinds ’85 was hij al lid van de ledencommissie. “Nooit met de overtuiging van wat kan de NPRC voor mij doen maar wél: wat kunnen wij met elkaar betekenen. Ik zei altijd: ik vaar niet vóór de NPRC maar ín de NPRC. We deden het samen.” Later werd Veldman bestuurder en commissaris. Sinds 2006 is de NPRC een coöperatie. De keuze voor deze coöperatieve vorm stelde binnenvaartondernemers in staat om gezamenlijk grote contracten te kunnen afsluiten met verladers, én de kwaliteit van hun diensten te verbeteren. Veldman vertelt: “Toen ik een massagoedschip (2092 ton) had, was ook ik afhankelijk van de dikke vervoersstromen. Stromen die bijna allemaal door grote rederijen waren ingepikt.” Lidmaatschap van de coöperatie betekende voor binnenvaartondernemers: egalisatie van goede en slechte jaren, waardoor zij ook de slechtere jaren goed konden doorkomen. Maar liefst 22 jaar was Veldman lid van de Raad van Commissarissen, op zijn zeventigste stopte hij hiermee.

De omschakeling van stichtingsvorm naar coöperatie, waarbij leden het gezamenlijk eens moesten worden over de koers van de NPRC, noemt hij een van de belangrijkste ontwikkelingen die hij meemaakte. Veldman: “Als stichting waren we meer een speelbal van de bonden, waarvan sommigen vonden dat je de overheid voor je moest laten werken. Ik ben altijd van mening geweest dat je je moet organiseren als kleine zelfstandige, en zo je positie innemen in de markt. Sinds de omschakeling naar een coöperatie hebben meerdere fusies plaatsgevonden die de positie van de NPRC in de gehele logistieke keten verstevigd hebben.”

Tweede generatie Veldman
De zoon van Jan Veldman, Johannes, heeft vanaf 2003 zijn eigen schip dat de familienaam behouden heeft: het ms. Vecht. Hij begon met 900 ton en inmiddels heeft hij een 1700-tonner. Zijn vaargebied? “Twee uur rijafstand vanaf de toren van Dordt”, antwoordt hij met een lach. Niet zonder reden: in Dordrecht zitten zijn kinderen op het internaat de Eben Haëzer. Vanaf het moment dat hij ging varen, is Johannes lid van de NPRC. “Het was toen nog een stichting, met op dat moment tachtig leden.” Voor Johannes was het vanzelfsprekend om, net als zijn vader, lid te worden van de NPRC. “Het oranje bloed speelt mee. Daarnaast vond ik het belangrijk om een organisatie achter je te hebben staan als startend binnenvaartondernemer. Zo ben je altijd verzekerd van werk en een tevreden prijs. In 2003 was er nog sprake van een vrije markt. Binnen de NPRC had je nooit de beste prijs, maar ook zeker niet de slechtste.” Vader Jan vult aan: “Je had wel altijd de goede prijs, marktconform. Prijs zegt niet altijd alles, het ging ook om goede afspraken en het nakomen van die afspraken. Dat gaat altijd goed binnen de NPRC.”

Op het moment dat de NPRC een coöperatie werd, steeg het ledenaantal. Zoon Veldman: “Schippers spreken tegenwoordig nog steeds de condities af, en zeggen zelf ja of nee tegen een prijs. Toch denken collega’s (niet-leden) weleens dat je binnen de NPRC voor een bepaalde prijs moet varen. Dat is echt niet zo. Zolang wij een goede boterham hebben, zijn wij tevreden.”

Digitaliseringsslag
Een belangrijke ontwikkeling die Johannes meemaakten in zijn jaren als lid van de NPRC, is de gemaakte digitaliseringslag. “Zo heb ik vanaf dag één dat hij er was (2006), de iBarge-app op mijn telefoon staan. De eerste jaren maakte ik nog gebruik van een kladblok, waar we alle reisinformatie opschreven.” Volgens Arno Treur wordt de iBarge-app inmiddels breed ingezet en maken er acht bevrachtingskantoren gebruik van. De app wordt blijvend doorontwikkeld, waardoor er makkelijker en efficiënter gewerkt kan worden. Ook Jan Veldman merkt op dat het plannen scherper en beter is geworden. “Als er in de planning ruimte is, kun je daar iets mee. Dat is precies de reden dat mijn zoon Johannes bij dit gesprek aanwezig kan zijn. Wij moesten vroeger altijd aan boord zijn en wachten tot je opgeroepen werd.” Deze efficiënte planning heeft volgens zoon Johannes echter ook nadelen: “Voor het gezellige varen is het minder. Vroeger lag je met zijn allen te wachten en ging je iets leuks doen met elkaar. Met zijn allen met de NPRC-bus terug naar het internaat, of met zijn allen schaatsen in Mannheim. Dat komt nu niet meer voor. Toch voel ik mij wel echt onderdeel van de NPRC.”

Het heden
Vandaag de dag heeft de NPRC 155 varende leden. Schepen varen met de modernste apparatuur aan boord, logistieke planning verloopt digitaal, een deel van de vloot vaart op HVO en een aangesloten binnenvaartondernemer vaart zelfs met een waterstof-elektrisch binnenvaartschip. Onder het mom ‘samen sterker’ zijn de leden verenigd om tegen rederijen op te kunnen en de marktpositie te versterken. CFO Arno Treur: “Hiervoor hebben we omvang nodig, om bijvoorbeeld zoals in de tijden van corona de klappen op te kunnen vangen. Groei is echter ook: een risico dat de onderlinge verbondenheid minder wordt.” Hiermee reageert hij op de eerdere woorden van Johannes, die het ‘gezellige varen’ tegenwoordig een beetje mist. “We zijn ons erg bewust van het belang van die verbondenheid en stimuleren dat actief, bijvoorbeeld door terugkerende borrels en nieuwsbrieven.” NPRC wil volgens de CFO vervoerszekerheid bieden en daarnaast ontzorgen. Onder andere door middel van digitalisering, denk aan de IBarge-app en het klanten- en ledenportal.

Onderscheiden
Digitalisering en duurzaamheid zijn twee belangrijke thema’s binnen de NPRC. Treur: “Wij positioneren ons onder andere door een stap te maken richting een duurzame vloot, bestaande lijnen worden doorgetrokken. We moeten kritische massa behouden in een industrie die het zwaar heeft. Dit doen we door ons te onderscheiden met duurzaamheid, digitalisering, het ontzorgen van klant en lid, proactief aandragen hoe het beter kan en vooral ook: afspraken nakomen. We willen ons niet puur richten op de prijs, maar richten ons vooral op het bieden van zekerheid en goede, persoonlijke service.” Johannes vult aan: “De goede relatie die NPRC met de klanten heeft, maakt veel mogelijk. Hierdoor kun je heel flexibel zijn. Daar doet NPRC altijd zijn best voor, met resultaat.”

Toekomst
Hoe de toekomst eruit ziet? Treur: “We moeten wendbaar zijn in een volatiele wereld en zo nodig kunnen bijschakelen. Bijvoorbeeld door gebruik te maken van een flexibele schil. We hebben 155 leden, maar dagelijks zijn er meer dan 200 schepen onderweg met lading die door ons bevracht wordt.” Jan Veldman vult aan: “cijfers paraat hebben, weten wat je doet”. Treur: “En ook: diversificatie, zodat je intern kunt schakelen. Je kunt het echter nooit alleen. Ook het contact met schakels uit de logistieke keten is belangrijk. Zo nodig schakelen wij ook met wegvervoerders.” De ontwikkelingen op het digitale vlak volgt de NPRC op de voet. AI, oftewel Artificiële Intelligentie, is een ontwikkeling die momenteel flink in opkomst is. De NPRC is inmiddels diverse projecten gestart om hier gebruik van te maken. Als voorbeeld noemt Treur de laadlijsten die worden uitgewisseld tussen concullega’s. “Door deze te laten uitlezen door AI, kun je betere keuzes maken. Zo hebben bevrachters nog beter inzicht en kunnen onze klanten en leden nog beter bediend worden.” Volgens Treur wil de NPRC continu wendbaar blijven en een bijdrage leveren aan innovatieve ontwikkeling. “Daarbij blijven we wel onszelf. Onze kernovertuiging blijft dat je samen meer kunt dan alleen. Onze jubileum slogan is ‘Together Future Ready’. Er is door de jaren heen veel veranderd, maar veel is ook hetzelfde gebleven.”

Jan Veldman met een lach: “Ik zie de NPRC als heel vitaal, zeker voor een negentigjarige. Dat zit hem vooral in de manier waarop men aan de ene kant rekening weet te houden met de belangen van de leden, en aan de andere kant het krachtenspel van de logistiek speelt. Op een manier die ongeëvenaard is.” Zijn zoon Johannes vult aan: “Ja, dat zout in de Botlek moet er gewoon zijn, net als het brouwgerst voor Heineken. NPRC zorgt dat het er is, altijd en: op tijd!”

Het jubileum van NPRC wordt gevierd op zaterdag 11 oktober, tijdens de algemene ledenvergadering, die speciaal voor deze gelegenheid plaatsvindt in Beekse Bergen. Daarnaast is er een groot klantenevent, waarvoor een Driemaster is gehuurd in september.