De van oorsprong Nederlandse binnenvaartcoöperatie NPRC bestaat dit jaar 90 jaar. “Dit model heeft vele decennia later nog altijd zijn nut”, zegt Luc Geerts, manager NPRC België. Ondertussen telt de coöperatie 155 leden.

Tekst: Koen Heinen, Flows Magazine

De oprichting in 1935 gebeurde uit noodzaak om het hoofd te bieden aan een overaanbod aan capaciteit ten overstaan van het ladingaanbod. “Rond 1935 werd de binnenvaart geconfronteerd met een golf van nieuwbouwschepen, gecombineerd met economisch minder gunstige omstandigheden. De Nederlandse particuliere Rijnvaarders hadden het moeilijk om aan vracht te komen en beslist om de krachten te bundelen, samenwerkingsovereenkomsten met verladers af te sluiten en het werk te verdelen. Zo is eigenlijk de coöperatie 90 jaar geleden ontstaan. We zien dat dit model vele decennia en vele crisissen later nog altijd zijn nut heeft. We leven in redelijk volatiele tijden waar de nodige wendbaarheid vereist is en waarbij je het organisatiemodel moet aanpassen aan de markt. Het model van de coöperatie biedt de mogelijkheid om dat te doen. Anders zouden we vandaag geen 90 jaar bestaan”, zegt Luc Geerts.

Europese speler
NPRC is lang een Nederlandse club geweest. “Vandaag tellen we 155 leden, waarvan 129 of 83% Nederlanders. De tweede grootste groep, die de laatste jaren toeneemt, zijn de Belgen, goed voor 19 leden of 12%. We hebben vier Duitse leden en sinds kort ook drie Franse leden. We zijn meer en meer een Europese speler aan het worden. Binnen de coöperaties in de binnenvaart zijn wij in West-Europa de grootste. We volgen de klanten, volgen bewegingen, zijn actief op de waterwegen in zowel Nederland en Duitsland, als ook België en Frankrijk. Dan is het logisch dat we daar aan leden winnen”, legt Geerts uit.

“We willen niet groeien om te groeien, maar volgen wel op wat er leeft. Zien wij stromen waar we bepaalde schepen voor nodig hebben, dan zullen we er gericht naar kijken. We hebben een goede naam en reputatie in de markt. Dat op zich is belangrijk om schepen en goed personeel aan te trekken”, zegt Luc.

Droge lading
De NPRC-leden vervoeren in hoofdzaak droge lading. “We zijn zeer actief in droge lading en met name in agribulk, wat meer dan 30% van de lading vertegenwoordigt. We zijn ook actief in chemie met vervoer van zout. We vervoeren ijzer en staal, meststoffen en bouwstoffen. Die laatste categorie is ook belangrijk en vertegenwoordigt om en bij de 13% van het volume. In het segment waarin wij zitten, wordt er eveneens wel wat stukgoed en projectlading vervoerd”, vertelt Geerts.

“De binnenvaartondernemer moet niet actief op zoek naar werk, wij doen dat voor hem”

Als lid van een coöperatie genieten de schippers van bepaalde voordelen. “De binnenvaartondernemer moet niet actief op zoek naar werk, wij doen dat voor hem. Wij zorgen voor een stabiele vorm van inkomsten en continuïteit. Zo houden we dagelijks 155 leden aan de slag. In functie van de opdrachten die we krijgen van de klanten, wordt dat nog aangevuld met losse bevrachtingen. Dagdagelijks zijn er iets meer dan 200 schepen voor ons onderweg. Ongeveer twee derde van het volume vervoeren we met onze eigen leden, een derde wordt vervoerd met los bevrachte schepen uit de markt.”

Gediversifieerde vloot
NPRC beschikt over een diverse vloot. “Het gros zit tussen 750 en 1.650 ton, dat zijn de schepen van 67 tot 86 meter. We kunnen die schepen heel goed gebruiken op diverse vaargebieden, niet alleen in België maar ook in Duitsland op het Mittellandkanal, waar je schepen nodig hebt van die categorie. Er zit ook een deel kempenaars in de vloot en een deel heel grote schepen van 110 en 135 meter, en het segment daartussen van 100 tot 105 meter. Met die gediversifieerde vloot kunnen we niet alleen inspelen op verschillende ladingsoorten maar ook op langdurige periodes van laagwater, waar je dan beter af bent met kleinere schepen. Die diverse vloot biedt ook voordelen voor de verlader. Hij krijgt een heel stuk leveringszekerheid van zijn supply chain”, onderstreept Geerts.

Digitalisering en verduurzaming
De coöperatie ondersteunt de leden actief op het vlak van digitalisering en verduurzaming. “Wat digitalisering betreft, zijn we een voortrekker in de sector. Wij hebben de ‘iBarge app’ ontwikkeld waarmee de ondernemer zijn administratie eenvoudiger kan afhandelen. Een schip kan zich ermee aanmelden om te laden of te lossen en het hele administratieve proces wordt zo in gang gezet. Als het schip geladen is en de nodige gegevens in de app zijn doorgegeven, volgt automatisch de vrachtafrekening. Goed voor een snellere betaling.”

“De app laat ook toe om op basis van het reële gasolieverbruik, als de ondernemer dat ingeeft, op ons portaal aan de slag te gaan met de duurzaamheidsmonitor. Op basis daarvan kan de reële CO2-uitstoot berekend worden. Die gegevens kunnen e leden eenvoudig gebruiken voor hun CSRD (duurzaamheids-) rapportage”, gaat Geerts verder.

Vouchers
Ook op het vlak van vergroening staat NPRC zijn leden actief bij. “Op onze ledenvergadering in 2023, wat een goed jaar was voor de coöperatie, hebben we beslist om een deel van de winst, zo’n 3 miljoen euro, uit te keren aan de 150 leden via vouchers om te vergroenen. Omgerekend betekent dat 20.000 euro per lid. Nu ruim twee jaar laten stellen we vast dat een behoorlijk deel van die vouchers zijn ingeruild en dat voor elke euro die de ondernemer opgenomen heeft via de vouchers, hij er nog eens 6,7 euro heeft bijgelegd. Als er 1 miljoen via de vouchers is opgebruikt, is er eigenlijk 6,7 miljoen geïnvesteerd om te verduurzamen op verschillende manieren. Dat kan via de aankoop van een Stage V-motor, een milieuvriendelijke schroef, of zonnepanelen op het schip.”

“Samen met onze leden en onze klanten vormen we een drie-eenheid. We staan constant in verbinding en zo kunnen we heel wendbaar inspelen op de noden”, zegt Geerts. NPRC heeft ook een ledenadviesraad, bestaande uit 8 van de 150 leden. Op regelmatige basis plegen zij overleg over allerhande zaken, zowel beleidsmatige als operationele.

Groepsaankoop HVO
De coöperatie doet geen groepsaankopen voor de leden, het bunkeren van biobrandstof HVO uitgezonderd. “We hebben een groepsaankoop gedaan voor biobrandstof zodat geïnteresseerden op HVO kunnen varen aan zeer gunstige condities, nauwelijks duurder dan klassieke gasolie. HVO wordt aangezien als een belangrijke tussenstap in de energietransitie, met name omdat het een CO2-reductie toelaat tussen 89% en 92%.”

Toekomststrategie
NPRC is nu volop bezig met de strategie voor de periode 2026-2030, om de coöperatie toekomstbestendig te maken. Ze is gestoeld op vier pijlers:

• Organisatie zelf: hoe moet die er uitzien in een constant veranderende wereld;
• Klantenportfolio: welke verschuivingen zien we, en hoe daarop inspelen;
• Duurzaamheid;
• Digitalisering.

“Op het vlak van de twee laatstgenoemde pijlers hopen we het verschil te kunnen blijven maken in een toch wel concurrerende markt. Zeker verduurzaming biedt heel wat opportuniteiten. Wij reiken de tools aan om te rapporteren in functie van CSRD. Vandaag is HVO interessant. Zal waterstof doorbreken of niet? We nemen het allemaal samen met onze klanten en onze ondernemers onder de loep”, zegt Luc.